BAŞ DÖNMESİ( VERTİGO )Baş dönmesi anlamına gelen vertigo latince bir kelime olup sözlük anlamı kendi etrafında dönmedir.
Baş dönmeleri dünyada acilen doktora başvurmayı gerektiren başlıca nedenler arasında. Her yaşta görülebilen baş dönmeleri, tansiyon değişiklikleri hatta felçlerle dahi karıştırılabilir. Baş dönmesi atakları olarak adlandırılan kriz sırasında ortaya çıkan bulantı ve kusma durumu beyin kanaması olasılığını bile akla getirmelidir.
Hastalığın kalıtsal olduğuna ait epey deliller vardır. Özellikle 30-50 yaş arası doğurganlık çağındakikadınlarda görülen bu sorunda tanının kolaylıkla konulamaması nedeniyle hastaların bir çoğunda depresyona neden olur.
Aslında bu nedenle hastalık hastası olup devamlı hekimlere taşınan bu hastalar o anda hissettikleri berbat duyguyu tarif etmenin çok zor olduğunu söylüyorlar. Bu durumda olan kişilerin kendi vücuduyla etrafındaki dünya arasındaki algılama o an altüst olmakta.
HAREKET YANILSAMASI
Vertigo, kişinin yaşadığı bir hareket illüzyonudur. Fakat hastanın bu yakınmasına paralel kendilerinde başkalarının fark edeceği bir dış değişiklik olmaması onların en büyük sorununu oluşturmaktır. Bundan dolayı “ senin sorunun psikolojik“ diyerek hiçbir şey yapılmadan geri gönderilen hastaların neredeyse yarısından fazlası bunu takiben psikolojik bunalıma girmektedir.
Baş dönmesi ve dengesizlik birbirinden farklı iki kavramdır. Vertigo genelde baş dönmesini tarif etmek için kullanılır. Vertigolu hasta gözünü açtığında tıpkı kendi etrafında dönen kişilerin çevresindeki her şeyin döndüğünü gördüğü gibi çevredeki tüm nesnelerin hızla kaydığını görür, daha doğrusu böyle sanır. Beraberinde genelde bulantı veya kusma görülür. Gözünü kapattığında bu sorun daha da artarak devam eder.
DENGESİZLİK KAVRAMI
Dengesizlik durumunda sersemlik duyusu ve daha hafif baş dönmeleri vardır. Tıpkı kendini sarhoş gibi hisseden,etrafını puslu bir şekilde gören bu hastaların kendini bir türlü dengede hissedememeleri tipiktir. Yürürken onlara yer ayaklarından kayıyor gibi gelir. Başlarını çevirdiklerinde gördükleri herşey kararıyormuş gibi olur. Bu anlatılanlar deniz tutması geçiren kişilere benzer sorunlardır. Bu sorunu yaşayanların kalabalık yerlerden kaçmaları çok tipiktir. Kalabalık alışveriş merkezlerine, metroya, otobüse binmekten kaçınmaları onları zamanla toplumdan soyutlamaya başlar. Uzun süren stres, uykusuzluk durumları, zayıflama amacıyla yapılan sert rejimler, geçirilmiş ameliyatlar baş dönmesi krizlerini tetikleyebilir.
VERTİGOYU BAŞLATANLAR
Bazen rejim yapmanın tersine, hastalarda aşırı karbonhidrat ya da protein yüklenmesi de atakları başlatabilir. Mayalanmış gıda veya içeceklere, bazı çiğ meyvelere veya tahıllara karşı hassasiyet olabilir. Kahve, çikolata aynı şekilde vertigoyu tetikleyebilir.
Bahar ayları ve lodos havalardaki barometrik değişimler, seyahatler özellikle uçak yolculukları hastalığı artıran nedenler arasındadır. Düşük tansiyon, düzensiz uyku, kabızlık, âdet sırasında vücutlarında ödem gelişenlerde vertigo eğilimi söz konusu olabilir. Akşamları ileri düzeyde yorgunluk hissedilmesi ve unutkanlıklar başlaması uzun süren baş dönmesi sorunu yaşayanların ileride karşılaşacakları sorunlardan bazı örnekler.
